Column Johanna Priester – Vieren is een werkwoord

Tekst Johanna Priester | beeld Jacco van der Zwan

De tijd kunnen we niet stilzetten, maar wel bewuster gaan beleven door het leven soms te vieren. Seizoenen, jaarfeesten en persoonlijke momenten kunnen ons uit tillen boven de alsmaar voortgaande tijd. Een verhaal over waarom vieren een verademing kan zijn.

Stel je voor dat dit stukje geschreven zou zijn zonder komma’s, punten en hoofdletters, zonder alinea-indeling, zonder titel en tussenkopjes. Niet alleen ik als schrijver zou al gauw de kluts kwijtraken en het erbij laten zitten: de lezer zou er misschien niet eens aan beginnen. Als we leren spreken en later leren lezen doen we dat aan de hand van woorden: in de brei van klanken ontdekken we wat bij elkaar hoort en één begrip vormt. Tussen de woorden zitten kleine adempauzes, de spaties. Wat een vreugde als voor het eerst enkele woorden tot een zinnetje samengebracht worden! Een zinnetje met een onderwerp en een werkwoord: iets wat er eerst alleen maar wàs krijgt richting, beweging, zin. Zo groeit het leven uit tot steeds grotere eenheden. De ademteug van een ‘woord’ verwijdt zich tot de ademing van waken en slapen, tot ochtend, middag, avond, nacht, tot dagen van de week, tot maanden in het jaar, tot seizoenen. Natuurlijk gebeurt dat in zekere zin vanzelf. Ook voor een dier wisselen dag en nacht en verglijden de seizoenen. Pas als we er als mensen bewustzijn aan verbinden en er namen aan geven (maandag, april, winter), verheffen we zo’n vanzelf doorgaande stroom tot zin-vol geheel. Hier past het werkwoord vieren!

Het nu markeren

Vieren kan je zien als het markeren of accentueren van punten in de almaar door stromende tijd. Daarmee wordt de tijd ingedeeld in herkenbare elementen en ervaar je die stroom op een andere manier. Een peuter die een takje in een beek gooit, is aan het vieren! Kijk, daar aarzelt de tak en draait even een rondje, oei nu gaat het ineens heel snel: daar gaat-ie, daar gaat-ie!

Wie een piepklein boeketje plukt uit de tuin direct voor zijn raam, en dat in een mooi vaasje op de tafel zet, is ook aan het vieren. Kijk, dit bloemetje licht ik er even uit, om het goed te bekijken, om er extra van te genieten, om me te verwonderen en tot me door te laten dringen hoe snel alles ook dit jaar weer gegroeid is. Met zulke handelingen houden we als het ware even onze hand in de stroom om te voelen hoe het water erlangs spoelt. Erlangs: onze hand drijft niet weg, we houden hem tegen en daardóór ervaren we de kracht en de frisheid van het bewegende water van de tijd.

Vieren is dus niet alleen maar go-with-the-flow, niet alleen maar zijn-in-het-nu en opgaan in het seizoen. Vieren markeert het nu, en juist daardoor ontstaat er besef van wat er allemaal aan vooraf ging en waar het naar toe wil. Een korte terug- en vooruitblik waarmee je voor het slapen de dag afsluit laat mooi die dubbelheid zien: je staat ergens bij stil om je vervolgens met meer zekerheid en vertrouwen mee te laten nemen in de stroom van je leven.

Meebewegen tussen hemel en aarde

Een echt féést vieren doet daar nog een schepje bovenop! Een feest nodigt ons uit om te kijken hoe we op dit punt in de tijd zijn aangekomen, en wat een volgende stap zou kunnen zijn. En dan vooral: dit delen met dierbaren, ingebed in zorgvuldigheid en schoonheid: met versieringen, feestelijke kleding, extra lekker eten, muziek, aandacht voor elkaar. De jaarfeesten, gebonden aan de seizoenen, zijn met hun tradities daarvoor een grote hulp. Als het tenminste niet gevangen raakt in automatisch herhaalde patronen zonder innerlijke betekenis of uitdaging. Wie jaar in, jaar uit op een bewuste manier jaarfeesten viert, kan daarin langzamerhand een steeds diepere laag gaan ontdekken. Geleidelijk ervaar je meer en meer dat het jaarverloop een afspiegeling is van het allergrootste geheel. Jaarfeesten maken ons bewust van de ademhaling en de hartslag van de aarde – als we dat willen. Jaarfeesten met aandacht vieren laat ons meebewegen tussen hemel en aarde.

‘Feesten kun je vieren om het doel van de aarde- en mensheidsontwikkeling te leren begrijpen. Om zicht te krijgen op de grote lijnen die door een hogere leiding op aarde zichtbaar worden gemaakt. Om met bewustzijn voor het verleden en met zicht op de toekomst mens te kunnen zijn. Wat een woning is voor de ruimte zijn feesten voor de tijd.’

Nieuw vertrouwen

Naast de hele kleine dagelijkse vieringen en de algemene feestdagen zijn er natuurlijk de persoonlijke mijlpalen die om viering vragen: diplomering, huwelijk, verhuizing, geboorte, afscheid. Wat een vreugde als het lukt om daar een verfrissende terug- en vooruitblik in te verweven, gehuld in dankbaarheid en vertrouwen op de toekomst. Niet alleen vreugdevolle, maar ook verdrietige mijlpalen mogen gevierd worden. Die emoties liggen soms zo dicht bij elkaar! Wat ons werkelijk raakt en tot onze kern doordringt is vaak zowel een feest van herkenning als kwetsbaar-pijnlijk. Regelmatig wordt een uitvaart ‘het vieren van zijn/haar leven’ genoemd, ook al is er op dat moment lang niet altijd zicht op haar of zijn toekomst. Misschien hebben we nog meer echte feesten nodig om daarvoor nieuw vertrouwen op te bouwen? Over vertrouwen gesproken: het meevieren van elkaars feesten kan helpen om culturele verschillen te overbruggen en kan het gevoel versterken dat we als mensheid bouwen aan een gezamenlijk toekomst.

Eilanden in de tijd

De voorbereidingen, het sturen van de uitnodigingen, het verheugen op het elkaar straks zien, de omhelzingen en lieve woorden, de aandacht voor de mooie dingen, de glimlachen bij het afscheid, het nagenieten en de dankbaarheid: al deze bewegingen bij elkaar vormen een eiland in de tijd. Een klein puntje in onze grote wereld, dat licht en warmte uitstraalt en waar we ons aan kunnen oriënteren en laven. En ik denk zo maar dat de wereld zelf zich daar ook aan laaft. We nemen zoveel weg van de aarde en beschadigen haar. Door het vieren van een feest kunnen we iets van liefde en dankbaarheid aan haar teruggeven. Vieren maakt onze (woorden-)stroom tot zinnen, tot nieuwe hoofdstukken in ons leven. Het woord zin betekende aanvankelijk ‘weg, gang, reis’. Deze betekenis is terug te vinden in het woord gezin: ‘het samen reisgenoot zijn’. Vier dus het leven met je reisgenoten!

Verder lezen over wat je viert:

Juul van der Stok, Schipper mag ik overvaren, Nearchus
Fred Tak, Jaarfeesten, Christofoor

Johanna -Priester- is oud-huisarts en deelt haar kennis over ziek zijn en gezond worden nu op andere manieren. Ze schrijft op puntjes.nu kleine overwegingen.

In Ita schrijft ze over het versterken van zelf-inzicht, gezond gedrag en over het aanvaarden van dat wat nu eenmaal hoort bij het leven.